- حریم دارالخلافه (حَ مِ رِلْ خَ فَ / فِ)
ثلث شهر بغداد را بدین نام میخواندند چه کاخ سلطنتی در میان آن بود و آنرا سوری بود که از کنار دجله آغاز میگشت و از سوی دیگر نیز بدان منتهی میگشت... مانند یک نیمه دائره بود و چند در داشت: یکی ازباختر نزدیک به دجله بنام ’باب الغربه’ دوم ’باب سوق النمر’ که دری بزرگ بود و از روزگار ناصردین الله آنرابستند، و دیگر ’باب البدریه’ و ’باب النوبی’ و نزدیک آن ’باب العتبه’ است که سفیران و پادشاهان از آن دروازه وارد میشدند، و سپس ’باب العامه’ است که ’باب عموریه’ نیز نامیده شود، و سپس به اندازۀ یک میل بی در است تا میرسد به در ’باب بستان’ نزدیک ’منظره’ که کشتارگاه میباشد. و سپس ’باب المراتب’ است که دو پرتاب تیر از دجله به دور است. این منطقه شامل خانه های بسیار و مسجد ’جامع قصر’ است که نماز جمعه در آن برگزار میشود و همه حریم نامیده شود. و درون این حریم، کاخهای سلطنتی را از دیگر خانه ها، سور دومی جدا کرده است که کاخها و باغهای سلطنتی را در میان گرفته است. و خود شهری بزرگ محسوب است. در کتاب ’بغداد’ تألیف هلال بن محسن صابی گوید: خواشاذه خازن عضدالدوله میگفت: من تمام حریم دارالخلافه را گردش کردم و آن به اندازۀ شهر شیراز بزرگی داشت. (معجم البلدان). شمس الدین سامی گوید: به روزگار خلفای عباسی، حریم دارالخلافه در وسط بغداد بود محاط به باره و حرم خلیفه و خانه های بعض اکابر بدانجا بود و این محلۀ وسیع را حریم یا حریم دارالخلافه می نامیدند. (قاموس الاعلام ترکی)